اکسیژن رسانی بهترین راه غلبه بر خطرات گاز منوکسید کربن
همواره از روشهای پیشگیری از نشت گار منوکسید کربن (قاتل خاموش) و نشانه های آن، وسایلی که باعث نشر آن می شوند و خطرات آن صحبت شده است؛ و ما خود نیز درباره همین موضوع مطالب آموزشی را در اینجا و اینجا گذاشته ایم.
اما این بار می خواهیم از زاویه ی جدیدی درباره آن بیندیشیم:
فرض کنیم که می دانیم که دلیل خطرناک بودن گاز منوکسید کربن (CO) چیست و چگونه افراد را دچار مسمومیت می کند و با خطر مرگ مواجه می سازد، اما آیا این موضوع که چگونه خود را در شرایطی قرار ندهیم که در معرض گاز منوکسید و خطراتش باشیم را نیز می دانیم؟
زمانی که در یک محیط بسته هستیم و گاز شهری یا هر سوخت دیگری برای سوختنش اکسیژن را می بلعد و محصولات حریق از جمله گاز منوکسید تولید می کند، آرام آرام اکسیژن محیط کم می شود و باید جایگزین شود، اما آنقدر راه های ورود هوا برای جلوگیری از سرما مسدود شده اند که کم کم اکسیژن کاهش می یابد و CO جایگزین آن می شود و اگر شخصی در محیط باشد می دانیم که چه مراحلی برایش رخ می دهد و در پایان سرنوشتش چه خواهد شد.
احتمالا خودتان نیز موثرترین راه حل را توانسته اید حدس بزنید؛ قائم مقام سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اعلام کرده است که 80% از حوادث گازگرفتگی ناشی از نقص دودکش است که مسلما باید به آن توجه کرد و درصدد رفع آن برآمد، و حتما باید هنگام نصب و راه اندازی وسیله های گازسوز تمامی موارد استاندارد را رعایت کرد، اما فکر کنید که اگر همین افراد نیز با همین بی احتیاطی، نقص یا اشتباه اگر در محیطشان راهی برای ورود اکسیژن بود حادثه برایشان رخ نمی داد، یا دست کم زمان بیشتری داشتند که بتوانند متوجه خطر و رفع آن بشوند.
بگذارید یک مثال بزنیم تا موضوع روشن تر بشود؛ حتما تا بحال بخاری های بدون دودکش را دیده اید و یا اسمشان را شنیده اید. مدتی بود که بسیار باب شده بودند و حتی می گفتند که در همه جا می توان از آنها استفاده کرد، اما بعدها با شناخت بیشتر و آگاهی هایی که کارشناسان دادند برای مردم جا افتاد که تنها جاهایی که رفت و آمد بالایی دارند (مانند فروشگاهها) و دری در محیط هست که به کرات باز می شود و باعث تبادل هوا می گردد مناسب است و در محل های دیگر می تواند خطر آفرین باشد.
بنظر شما تفاوت این دو محیط در چیست؟ تنها تفاوت میزان جریان هوا و ورود هوای تازه به محیط و خارج شدن گاز منوکسید تولید شده از محیط است.
هوا، هم برای تنفس و زنده ماندن افراد ضروری و حیاتی است و هم خروج گاز سمی CO حیاتی است برای مسموم نشدن!
البته این موضوع به این معنی نیست که بایستی همیشه در یا پنجره ای آنقدر باز باشد که هم باعث اتلاف انرژی شود و باعث سرماخوردگی، اما نباید تمامی درزهای عبور و مرور هوا در محیط را مسدود کرد و در مواقع خاصی نیز نیاز است گوشه ی در یا پنجره ای باز باشد.
این راه حل به ویژه مناسب محیطهای کوچک از قبیل بسیاری از آپارتمانهایی است که در سطح شهرها بخصوص شهر تهران وجود دارد و متراژ آنها کمتر از 70 متر است، یا اتاقکهای کارگری، کانکسها، کارگاهها و حتی وسایل نقلیه ای از جمله برخی اتوبوسها و مینی بوسها که برای گرمایش از پیک نیکی استفاده می کنند که هم ریسک آتش سوزی بالایی دارد و هم خطر گازگرفتگی.
*مثال: میخواهیم حمام کنیم، هوا سرد است و پس از بیرون آمدن از حمام نمیخواهیم که سردمان شود، بخاری را زیاد میکنیم و به حمام میرویم، آبگرمکن به شدت کار میکند تا بتواند آب گرم را به طور مستمر فراهم کند، آبگرمکن به شدت اکسیژن را مصرف میکند و حالا هم که بخاری با شعله بالاتری کار میکند، اگر منبعی برای تامین اکسیژن استفاده شده محیط نباشد، و از قضا یکی از دودکشها نیز گازها را درست تخلیه نکند، اکسیژن تمام شده و منوکسید جایگزین میگردد، در نتیجه پس از خروج از حمام فرد دچار گاز گرفتگی خواهد شد.
*مثال: فضا کوچک است، مانند یک اتاق کارگری، افراد مدام میروند و می آیند و بخاری در گوشه ای برای گرم کردن محیط نصب شده است. این شلوغی یا رفت و آمدهای زیاد باعث شده یک نفر به بخاری برخورد کند و باعث جابجا شدن لوله بخاری شود، اکنون لوله بخاری از جای خود بیرون آمده است و گاز منوکسیدکربن در محیط منتشر می شود.
*مثال: هوا سرد است و شخصی دو سه ساعتی است که وارد خانه شده است، احساس می کند سرما خورده است، دست که میگذارد میبیند تب ندارد اما حالش هم خوب نیست؛ سرگیجه و سردرد دارد، کمی هم گلویش می سوزد، و سرفه میکند، کمی هم حالت تهوع. در نخستین اقدام، تمام درزهای ورود سرما را میبندد، بخاری را زیاد میکند، یک قرص میخورد و زیر پتو میخوابد تا شاید کمی بهتر شود، غافل از آنکه حال بد، چیزی جز سرما خوردگی بوده است؛ علائم گاز گرفتگی با قاتل خاموش...!
در جدول زیر به طور خلاصه وسایلی که تقریبا در همه جا از آنها استفاده می کنند و قابلیت تولید گاز منوکسید کربن را دارند ذکر می کنیم و اقدامات پیشگیرانه آن نیز بیان شده است.
وسیله ی گازسوز |
اقدام پیشگیرانه |
بخاری – پکیج |
نپوشاندن درز درها و پنجره ها – بستن دریچه کولر، بدون پوشاندن آن |
اجاق گاز – آبگرمکن دیواری |
نپوشاندن درز درها و پنجره ها – بستن دریچه کولر، بدون پوشاندن آن – باز گذاشتن لای پنجره |
شومینه |
نپوشاندن درز درها و پنجره ها – بستن دریچه کولر، بدون پوشاندن آن – همواره باز گذاشتن لای پنجره |
بخاری + آبگرمکن |
کم کردن بخاری - نپوشاندن درز درها و پنجره ها – بستن دریچه کولر، بدون پوشاندن آن – باز گذاشتن لای پنجره |
اجاق گاز + آبگرمکن |
نپوشاندن درز درها و پنجره ها – بستن دریچه کولر، بدون پوشاندن آن – باز گذاشتن لای پنجره |
بخاری + آبگرمکن + اجاق گاز |
کم کردن بخاری - نپوشاندن درز درها و پنجره ها – بستن دریچه کولر، بدون پوشاندن آن – باز گذاشتن لای پنجره |
گرد آورنده: گروه کودک ایمن - ناجی فردا
